Thái Lan dự kiến đổi tên chính thức của thủ đô thành Krung Thep Maha Nakhon, song vẫn công nhận tên cũ Bangkok.

Bangkok hay Krung Thep Maha Nakhon ?

Tờ Bangkok Post đưa tin nội các Thái Lan ngày 15.2 đã thông qua dự thảo tuyên bố do Văn phòng Thủ tướng đưa ra dựa trên đề xuất của Văn phòng Hội Hoàng gia Thái Lan (ORST) về việc cập nhật tên gọi các quốc gia, vùng lãnh thổ, khu vực hành chính và thủ đô. Văn bản nêu rõ Krung Thep Maha Nakhon sẽ trở thành tên chính thức của thủ đô Thái Lan.

Du khách tham quan Cung điện Hoàng gia Thái Lan ở Bangkok

Thông báo này đã gây ra nhiều sự hoang mang và bối rối, đặc biệt là với người nước ngoài, vốn quen gọi thủ đô Thái Lan là Bangkok. Trên thực tế, Krung Thep Maha Nakhon (hay thường được người Thái gọi tắt là Krung Thep) mới là tên chính thức của thành phố này. Đáng chú ý hơn, Krung Thep Maha Nakhon cũng chỉ là một cách gọi tắt. Tên đầy đủ của thủ đô Thái Lan là “Krungthepmahanakhon Amonrattanakosin Mahintharayutthaya Mahadilokphop Noppharatratchathaniburirom Udomratchaniwetmahasathan Amonphimanawatansathit Sakkathattiyawitsanukamprasit”. Dịch sang tiếng Việt, cái tên này nghĩa là “Thành phố của các thiên thần, thành phố vĩ đại của những vị bất tử, thành phố tráng lệ của chín viên ngọc quý, nơi ngự trị của nhà vua, thành phố của các cung điện hoàng gia, quê hương của các vị thần, được Vishvakarman dựng lên theo lệnh của Indra”. Dù được sử dụng phổ biến ở nước ngoài, cái tên Bangkok - có nguồn gốc từ một khu vực cũ của thành phố - chỉ chính thức được công nhận từ tháng 11.2001.

Trong một bài đăng trên Facebook sau đó, ORST làm rõ rằng cả hai cách gọi Bangkok và Krung Thep Maha Nakhon đều được chấp nhận. Phó phát ngôn viên chính phủ Thái Lan Ratchda Dhanadirek cũng cho biết thông báo này chỉ liên quan đến việc thay đổi dấu câu. Theo đó, cách gọi thủ đô Thái Lan sẽ từ “Krung Thep Maha Nakhon; Bangkok” chuyển thành “Krung Thep Maha Nakhon (Bangkok)”.

Dù còn phải được một ủy ban chuyên trách thông qua thì mới chính thức có hiệu lực, thông báo của ORST đã gây ra một cuộc tranh cãi lớn bên trong đất nước Thái Lan.

Theo Bangkok Post, những người chỉ trích lo ngại cái tên Krung Thep Maha Nakhon có thể gây hại cho thương hiệu du lịch của Bangkok. Đài Thai PBS đưa tin những người này còn lập một chiến dịch phản đối trên trang web change.org. Tính đến ngày 17.2, chiến dịch này đã thu được hơn 2.700 chữ ký đồng tình.

Giữa tranh cãi, Bộ trưởng Văn hóa Thái Lan Itthiphol Kunplome ngày 16.2 nói mình ủng hộ tên chính thức của thủ đô là Krung Thep Maha Nakhon vì cái tên thể hiện lịch sử huy hoàng của thành phố. Ông cũng chỉ ra rằng tên Bangkok hầu như chỉ xuất hiện trong các bộ phim và tác phẩm quảng cáo.

Tuy vậy, một số người đặt câu hỏi về sự cần thiết của việc thay đổi dấu câu. Họ cho rằng việc này còn gây tiêu tốn ngân sách khi cơ quan chức năng phải cập nhật các văn bản cho phù hợp. Dù sau đó, chính phủ Thái Lan đã làm rõ rằng các cơ quan được phép gọi thành phố thủ đô là Bangkok hoặc Krung Thep - tùy theo ý thích, làn sóng phản đối vẫn tiếp diễn.

Trong bài xã luận đăng ngày 18.2, báo Bangkok Post chỉ trích việc ORST đưa ra thay đổi này chỉ bằng một thông cáo báo chí, để rồi người dân và các cơ quan chức năng khác “vò đầu bứt tai” không biết vì sao phải thay đổi cách viết, và bây giờ họ phải làm gì. Tờ báo này cũng cho rằng các nhà chức trách, đặc biệt là ORST, phải trả lời câu hỏi của công chúng. Các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp cũng cần được hướng dẫn về việc áp dụng thông báo của ORST. Bangkok Post chỉ ra rằng dù được viết như thế nào đi nữa, tên gọi của một nơi bắt nguồn từ những con người sống ở đó. Họ nhận ra những đặc điểm của nơi mình sống và quyết định gọi nơi đó như vậy. Do đó, cơ quan chức năng nên hỏi ý kiến người dân trước khi ra quyết định liên quan tới việc này.

Ngày 16/2, Bangkok Post cùng hàng loạt hãng truyền thông, trang tin của Thái Lan đưa tin việc nước này sẽ đổi tên chính thức của thủ đô từ Bangkok thành Krung Thep Maha Nakhon, nhưng cái tên Bangkok vẫn được công nhận.

Thông tin này lập tức khiến dư luận thế giới chú ý. Người dùng mạng xã hội tỏ ra bối rối bởi vốn dĩ cái tên Bangkok đã trở nên thông dụng và dễ gọi, còn tên chính thức Krung Thep Maha Nakhon khó nhớ hơn.

Tên thủ đô mới của Thái Lan đọc chuẩn như thế nào?

Đây cũng là chủ đề được cư dân mạng Việt Nam sôi nổi bàn tán trong những ngày qua. Với người dân Thái Lan, việc đọc tên thủ đô mới đương nhiên không khó, nhưng với du khách nước ngoài trong đó có người Việt, để nhớ và đọc chuẩn 4 chữ này có vẻ không đơn giản.

Trên một tài khoản mạng xã hội có tên @yeutiengthai, cô gái đã hướng dẫn cách mọi người đọc tên mới của thủ đô Thái Lan theo cách chuẩn. Đoạn video thu hút hàng chục nghìn lượt xem cùng hàng trăm bình luận rôm rả. Nhiều người xem xong clip mới ngỡ ngàng hóa ra từ trước tới giờ vẫn đọc sai.

Cụ thể, cái tên Krung Thep Maha Nakhon mang ý nghĩa "Thành phố của những vị thần".

Địa danh có tên gọi dài nhất thế giới

Theo chủ nhân của đoạn video, cô gái ủng hộ việc đổi tên lần này bởi "người Thái Lan vẫn gọi tên thủ đô của họ là Krung Thep Maha Nakhon chứ không gọi là Bangkok". Cô gái bổ sung thêm, thực ra đây mới chỉ là tên rút gọn, chứ tên của thủ đô Thái Lan còn dài hơn nhiều.

Với tên gọi này, một cư dân mạng nói vui "dù phải đọc trẹo lưỡi, mỏi mồm hơn, nhưng có vẻ sang trọng hơn trước". Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng đã quen với cách gọi Bangkok dễ nhớ, nên tên mới dài và khó đọc hơn. Tuy vậy, một tài khoản tên Ngân nhận định, thực ra "tên mới của thủ đô Thái Lan đã tồn tại từ lâu, nhưng do khách du lịch ít sử dụng nên chưa quen". "Đây mới là tên người Thái thường gọi, nên du khách vẫn cần tôn trọng", tài khoản này khẳng định.

Một điều thú vị khác ít du khách nước ngoài biết tới, đó là tên đầy đủ của thủ đô Thái Lan dài tới 169 chữ cái. Đây cũng là địa danh dài nhất thế giới.

Phiên bản đầy đủ của Krung Thep theo phiên âm chính thức sang tiếng Anh đã nhận kỷ lục trong sách kỷ lục Guiness. Nếu viết đầy đủ, nó sẽ là "Krung Thep Mahanakhon Amon Rattanakosin Mahinthara Ayuthaya Mahadilok Phop Noppharat Ratchathani Burirom Udomratchaniwet Mahasathan Amon Piman Awatan Sathit Sakkathattiya Witsanukam Prasit".

Có thể dịch nôm na ý nghĩa của cái tên trên sang tiếng Việt là "Thành phố của các thiên thần, thành phố vĩ đại nơi cư ngụ của Phật Ngọc, thành phố bất khả xâm phạm của thần Indra, thủ đô vĩ đại của thế giới được trao tặng 9 viên ngọc quý, thành phố hạnh phúc, Cung điện Hoàng gia to lớn như nơi ngự trị trên trời của vị thần tái sinh, một thành phố do thần Indra ban tặng, xây dựng bởi thần Vishnukarn.

Một nước Đông Nam Á có tên thủ đô chỉ bốn chữ cái; trong khi thủ đô một quốc gia khác ở khu vực này có tên dài nhất thế giới.

Góc thủ đô quốc gia Đông Nam Á có tên ngắn nhất. Ảnh: Pinterest

Câu 1: Thủ đô nước Đông Nam Á nào có tên ngắn nhất?